سرویس سیاست مشرق- در میان انبوهی از گزارشها و تیترهای خبری، در یک بسته کامل بانام «ویژههای مشرق» شمارا در جریان مسائل مهم و اثرگذار از نگاه روزنامههای کشور قرار میدهیم. در این ویژهنامه، نگاهی به آخرین مواضع جناحهای سیاسی و تحولات مهم داخلی، خارجی، اوضاع اقتصادی و اجتماعی کشور انداخته میشود که مخاطبان بامطالعه آن به رهیافتهای مهم، نکات و تأملات از سیر وقایع اثرگذار دست خواهند یافت، در این بخش با ما همراه باشید.
*******
روزنامههای امروز چهارشنبه دوم آذرماه در حالی چاپ و منتشر شد که شمارش معکوس برای کالابرگ الکترونیک، گامهای جدید هستهای ایران در واکنش به قطعنامه شورای حکام و استعفای رستم قاسمی وزیر راه و شهر سازی در صفحات نخست روزنامههای امروز برجسته شده است.
روز گذشته رئیس سازمان انرژی اتمی تولید اورانیوم ۶۰ درصدی در سایت فردو از روز دوشنبه را تایید کرد. محمد اسلامی در حاشیه بازدید از بیستمین نمایشگاه محیط زیست درباره واکنش ایران به قطعنامه شورای حکام اظهار داشت: گفته بودیم که فشار و قطعنامه سیاسی چیزی را تغییر نمیدهد و صدور قطعنامه واکنش جدی دارد و به همین خاطر تولید اورانیوم ۶۰ درصد در فردو از روز گذشته آغاز شده است. این سخنان مورد توجه بسیاری از روزنامهها قرار گرفته است.
روزنامه اصلاحطلب آرمان ملی دراین باره نوشته است:
س از فعل و انفعالات بسیار پیرامون پرونده هستهای ایران، حواشی روابط میان ایران و غرب و تحریمهای اخیری که از سوی اروپاییها و آمریکا وضع شد؛ سه شنبه گذشته غربیها به سمت و سوی ارائه پیش نویس قطعنامه ضد ایرانی به آژانس پیش رفتند و به فاصله دو روز در نشست فصلی شورای حکام پرونده ایران مورد بررسی و از قضا پیش نویس قطعنامه غربیها نیز مورد تایید شورای حکام قرار گرفت و بر مبنای آن قطعنامه سومی علیه ایران از سوی شورای حکام با اکثریت آرا تصویب شد و حتی مخالفت کشورهایی همچون چین و روسیه نیز نتوانست تاثیری در صدور این قطعنامه بگذارد. همین اتفاق کافی بود تا مقامات چینی و روسی نیز واکنشهای منفی نسبت به صدور این قطعنامه از خود بروز دهند و مقامات کشورمان نیز آن را محکوم کنند.
در ادامه این گزارش آمده است:
آغاز روند تجهیز سالن B (واحد یک) با ظرفیت ۸ زنجیره جدید که با توجه به ضرورت ایجاد زیرساخت به شکل مرحلهای صورت خواهد گرفت. این در حالی است که غنیسازی ۶۰ درصد در مجتمع شهید احمدی روشن (نطنز) نیز همچنان ادامه دارد. همچنین در دومین اقدام در واکنش به قطعنامه مذکور، ایران دو آبشار دیگر IR-۲m و IR-۴ را در سایت نطنز بازبینی و گازدهی کرد و دو آبشار دیگر از این ماشینها برای گازدهی آماده شده است. به نظر میرسد این اقدام ایران در قبال قطعنامه شورای حکام نشان از ایستادگی قاطع و محکم ایران دارد و باید دید با این رویکرد اتخاذی آژانس و غربی ها چه واکنشی از خود نشان خواهند داد.
روزنامه اعتماد در گزارش اصلی خود به اقدامات تامینی ایران پرداخته و نوشته است:
گامهای جدید هستهای ایران که در واکنش به سومین قطعنامه شورای امنیت برداشته شدند ادامه زنجیرهای است که از خرداد ۱۳۹۹ آغاز شد. از همان تاریخ تاکنون پرونده اختلاف ایران با آژانس بینالمللی انرژی اتمی درباره سه مکان (در ورامین، تورقوزآباد و مریوان) که طبقه ادعای آژانس آلوده به اورانیوم بودند به قوت خود باقی مانده و اختلافها حل نشده است. روایت ایران و آژانس بینالمللی انرژی اتمی که البته از حمایت تروییکای اروپایی و ایالات متحده هم در این فقره برخوردار است باهم بسیار متفاوت است. ایران میگوید از زمان طرح ادعای پیدا شدن مواد اعلام نشده در سه مکان در ایران بر پایه اسنادی که اسراییل دراختیار آژانس بینالمللی انرژی اتمی قرار داده است، حرف مذاکرهکنندگان ایرانی با طرف مقابل این بود که پرونده ادعایی درباره فعالیتهای هستهای ایران در گذشته باید همراستا با مذاکرات احیای برجام حلوفصل شود و تهران نمیتواند اجازه بدهد که این پرونده به عنوان یک اهرم فشار حتی پس از احیای برجام و بازگشت ایران به تمام تعهدات برجامی باقی بماند.
اما روزنامه شرق غنیسازی از جانب ایران را پاسخ کنترل شده خوانده و مینویسد:
از مجموعه مواضع دو طرف (ایران و غرب) پس از صدور قطعنامه شورای حکام چنین برمیآید که وضعیت پرونده فعالیتهای هستهای در یک فضای گرگومیش، مبهم و گنگ قرار دارد؛ بنابراین نه تهران دست به واکنش تند برای تقابل با قطعنامه اخیر شورای حکام میزند و نه غرب و بهویژه آژانس هم فضا را ملتهبتر میکند. از طرف دیگر «شرق» بارها تصریح کرده بود که جزئیات واکنش ایران به قطعنامه شورای حکام، نقش تعیینکنندهای در سمت و سودهی به آینده مذاکرات و روند پرونده فعالیتهای هستهای خواهد داشت.
شرق نوشته است:
با درنظرگرفتن این دو نکته و با مشخصشدن جزئیات پاسخ تهران به قطعنامه شورای حکام میتوان اینگونه استنباط کرد که جمهوری اسلامی ایران به سناریوی «پاسخ کنترلشده» روی آورده است تا از یک طرف دولت سیزدهم از نگاه جریان رادیکال داخلی متهم به مماشات، سکوت و انفعال نشود و همزمان این واکنش به قدری تند نباشد که نهایتا به بحرانیترشدن روابط ایران و آژانس و پرونده فعالیتهای هستهای ایران منجر شود. بهویژه آنکه ایران اکنون در حوزه سیاست خارجی با مجموعهای از چالشهای ریز و درشت مواجه است و بههمیندلیل تشدید بحران در زمینه هستهای هم میتواند دولت سیزدهم را به نقطه غیرقابل مدیریت سوق دهد؛ پس تهران بهترین و عاقلانهترین حرکت را در پیشگرفتن پاسخ کنترلشده دیده است.
روزنامه کیهان بر خلاف روزنامه شرق پاسخ ایران به آژانس را قاطع دانسته و نوشته است:
در شرایطی که آمریکا و سه کشور اروپایی، کشورمان را تحت شدیدترین تحریمها و تهدیدها قرار دادهاند، اقدام دولت در عملیاتی کردن قانون مجلس و ارتقای سطح غنیسازی به ۶۰ درصد که یک گام انقلابی در برابر قطعنامه اخیر آژانس است. بدون شک غنیسازی ۶۰ درصدی در فردو آنهم همزمان با دور جدید حملات موشکی و پهپادی سپاه به مقرهای تروریستهای تجزیهطلب ضدایرانی، اقدامات بهجا و قاطعی در برابر دشمنان این مرز و بوم است و این پیام را به غربیها خواهد داد که جمهوری اسلامی ایران هیچگاه تسلیم فشار نمیشود.
روزنامه ایران افزایش غنی سازی از جانب ایران را امری طبیعی دانسته و مینویسد:
پس از آغاز غنیسازی ۶۰ درصد در نطنز، اینبار سازمان انرژی اتمی در فردو بهعنوان یکی از کانونهای اصلی صنعت هستهای در واکنش به قطعنامه اخیر شورای حکام، غنیسازی ۶۰ درصد را پس از نصب ماشینهای پیشرفته IR۶ آغاز کرد. این در حالی است که بر اساس توافق ۲۰۱۵ و طراحی فضاهای داخلی سالنهای فردو، امکان نصب ماشینهای پیشرفته وجود نداشت اما اینک این امکان به وجود آمده است تا از ماشینهای نسل ششم برای افزایش غنیسازی تا سطح ۶۰ درصد استفاده شود. پیشتر در تیرماه گذشته، بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی از گازدهی به سانتریفیوژهای IR۶ در سایت فردو خبر داده و اعلام کرده بود این اقدام به اطلاع مقامهای آژانس رسیده است.
مصی علینژاد و درخواست حمله نظامی به ایران
روزنامه جوان در ستون اخبار ویژه خود به حضور یکی از عوامل مزدور در نشست ناتو اشاره کرده و نوشته است:
یک ویدئو از مصی علینژاد باز دست به دست میشود. ویدئوی مصاحبه او با شبکه سعودی اینترنشنال؛ جایی که او در آن صراحتاً و البته با افتخار میگوید که خواستار مداخله خارجی در ایران هستم!
گفتوگوی شبکه فارسی زبان سعودی با علینژاد در حاشیه کنفرانس امنیتی هالیفاکس در کاناداست که در آن، علینژاد، نازنین بنیادی و حامد اسماعیلیون به نمایندگی از براندازان شرکت و سخنرانی کردند. این هر سه که از حامیان تحریم و حتی حمله نظامی به ایران به بهانه مبارزه با نظام جمهوری اسلامی هستند.
مصی علینژاد میگوید: «اینجا محور تمام بحثها اوکراین بوده و درست هم است؛ اما مگر پوتین برای کشتار مردم اوکراین تنهاست؟ نه، خامنهای در قتل مردم اوکراین سهیم است؛ و برای آنها مثال زدم که وقتی پوتین در سوریه بود، وقتی پوتین در کشورهای دیگر بود، شما غربیها سکوت میکردید. اما الان جنگ در قلب اروپاست؛ بنابراین وقتش هست که انقلاب ایران را به رسمیت بشناسید. وقتش است که به لابیهایی که در خارج ایران هستند و در همین نشست هم حضور داشتند، یعنی اعضای نایاک و به شما میگویند که حمله نظامی نکنید، به شما میگویند که سفارتخانهها را نبندید، شماها گوش نکنید!»
جوان در ادامه نوشته است:
حمایت از تجزیهطلبی و دست اتحاد به تجزیهطلبان دادن هم دیگر عیان شده است. چه در تجمعی که اسماعیلیون در برلین راه انداخت، تجزیهطلبان حضور پررنگ داشتند و چه همکاری علینژاد با تجزیهطلبها عیان شده است.
این میان فقط باید به آن دسته از ایرانیها که همچنان دنباله رو فکری این جماعت هستند، تذکر داد که آیا ایران را یکپارچه نمیخواهید؟
جریان آشوب بیوطنی خود را فریاد زد!
روزنامه وطن امروز به حاشیههای بازی تیم ملی ایران با انگلیس پرداخته و مینویسد:
«تنفروش خودش به جهنم میرود، وطنفروش یک ملت را به جهنم میبرد». این دیالوگ تاریخی از فیلم تاریخی و عبرتآموز «یتیمخانه ایران» است؛ فیلمی که گوشهای از استعمار انگلیس و جنایتهایی که انگلیسیها علیه مردم ایران انجام دادهاند را به تصویر میکشد. اتفاقاتی که در جریان مسابقه فوتبال بین تیم ملی فوتبال کشورمان و انگلیس شاهدش بودیم، ضدیت اوباش بیوطن با ایران و البته وطنفروشیشان را شفاف و با صراحت هرچه تمامتر به نمایش گذاشت؛ اتفاقاتی که نشان داد شعار «زن، زندگی، آزادی» سرابی بیش نیست و اگر مردم ایران بخواهند سرنوشت خود را به چنین اوباشی بسپارند، بیشک نابودی و از بین رفتن ایران در انتظارشان است.
احیای موقعیت یا جهاد تبیین؟
این روزها فرمانده سابق سازمان اطلاعات سپاه شهر به شهر و محله به محله به سراغ مردم رفته و با آنها درباره اغتشاشات، جنس و محتوای آشوبها سخن میگوید. شیخ حسین طائب بدون آنکه احساس خستگی کند پای صحبت جوانان نشسته و در جلسات پرسش و پاسخ ابهامات آنها را رفع میکند. مشاور فرمانده کل سپاه با اشراف و تجربه بالا توانسته این روزها مرد شماره یک جهاد تبیین باشد. او این روزها مصداق کلامی رحمانی رهبر معظم انقلاب اسلامی است که از مسئولان خواست بدون تکلف و میان مردم جهاد تبیین کنند. البته حضور فرمانده سابق در میان مردوم به مذاق روزنامه رادیکال هممیهن خوش نیامده و نوشته است:
بیش از ۱۵۰ روز است که دیگر حسین طائب، رئیس سازمان اطلاعات سپاه نیست و پس از ۱۳سال ریاست، عنوان او به صورت رسمی به «مشاور فرماندهی سپاه» تغییر کرده است. اما بهرغم اینکه این روزها محمد کاظمی بر جایگاه سابق طائب نشسته است، نام حسین طائب (یا همان حاج میثم وزارت اطلاعات) بیش از گذشته و حتی بیشتر از زمانی که صندلی ریاست را برعهده داشت، به گوش میرسد. حسین طائب این روزها و بهویژه پس از آغاز روند اعتراضات در کشور، تبدیل به یکی از فعالترین سخنرانان در برنامهها و مکانهایی شده که همگی به نوعی مرتبط با نهادهای نظامی هستند. او طی ۳۴ روز اخیر، با حضور در ۱۵ مکان مختلف ایراد سخنرانی کرده و در سخنرانیهای خود، از تلاشهای آمریکا برای ایجاد اخلال در روند موفقیتهای جمهوری اسلامی ایران سخن گفته است.
هممیهن در ادامه نوشته است:
اما اوجگیری فعالیتها و سخنرانیهای متعدد حسین طائب همزمان با شکلگیری و افزایش اعتراضات و ناآرامیها به چه معناست و آن را چگونه میتوان تحلیل کرد؟ در این زمینه، دو نگاه کلی قابلطرح است:
گمانه نخست اینکه، طائب و جریانهای حامی او در جریان تغییر و تحولات اخیر در سازمان حفاظت اطلاعات سپاه به حاشیه رانده شدهاند. مدتزمان نسبتا طولانی سکوت و بیخبری از طائب که تا سیزدهم مرداد ادامه داشت و پس از آن، دوباره سکوت بیش از دوماههای شکل گرفت که تا ۲۶مهر ادامه داشت، تاییدکننده این گمانهزنی است که این مقام سابق امنیتی بنا بر تصمیمات کلان اتخاذشده به حاشیه رفته بود. اما با شکلگیری اعتراضات و ناآرامیها، فرصت و زمینهای شکل گرفت که این طیف بار دیگر فعال شود و اتفاقا، بروز این اعتراضات را نشانهای از درستی تحلیلها، هشدارها و خطدهیهای سابق خود معرفی کند. گمانه دوم اینکه، اصولا رفتن طائب از سازمان اطلاعات سپاه، نشانه یک تغییروتحول جدی و استراتژیک در رویکردهای امنیتی نظام نبوده است و صرفا، در حد تغییر افراد بوده است.
واقعیت آمر آن است که برای جریان نئولیبرال میان مردم بودن بسیار عجیب است، از این رو آنها مجبورند برای آن سناریو پردازی ذهنی کرده و شاخ و برگ بسازند، در اطلاعات سپاه هر قدر که فرمانده فعلی و همکارانش با جهاد شبانه روزی در کف خیابان سپر بلای مردم در برابر دشمن است، فرمانده سابق برای خود نقش تبیینی و جهادی قائل است، این حرکتهای جهادی برای آنهایی که از ولنجک به پایین را تهران حساب نمیکردند بسیار جای تعجب و توجه دارد!